Expenditure on elections in India: वन नेशन वन इलेक्शनची चर्चा पुन्हा एकदा तीव्र झाली असून मोदी सरकारने बोलावलेल्या संसदेच्या विशेष अधिवेशनात यासंदर्भातील विधेयक मांडले जाऊ शकते, असे मानले जात आहे. या सगळ्या अटकळानंतर आता एक देश एक निवडणूक (One country one election) हा मुद्दा सर्वांच्याच ओठावर आला आहे.
विरोधी पक्षांचे नेते सातत्याने आंदोलन करत आहेत आणि (Social Media) सोशल मीडियावर लोकही आपली मते मांडत आहेत. वन नेशन वन इलेक्शनच्या बाजूने सर्वात मोठा युक्तिवाद दिला जात आहे तो म्हणजे या फॉर्म्युल्यामुळे (Yojana) निवडणूक खर्च कोट्यवधी रुपयांनी कमी होईल. देशात निवडणुकीत किती पैसा खर्च होतो ते जाणून घेऊया. Expenditure on elections in India
मित्रांनो जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीत निवडणूक घेणे ही एक मोठी परीक्षा असल्यासारखेच आहे. विशेषत: लोकसभेच्या निवडणुका आल्या की, निवडणूक आयोगाला त्याची तयारी करावी लागते. यातील बराचसा निधी सुरक्षा (Security) , निवडणूक अधिकाऱ्यांची नियुक्ती आणि मतदान यंत्रावर खर्च होतो.
How much does it cost to conduct elections in India?
गेल्या काही दशकांवर नजर टाकली तर निवडणुकीचा खर्च दिवसेंदिवस वाढत आहे. सेंटर फॉर मीडिया स्टडीजच्या अहवालात म्हटले आहे की 1999 मध्ये लोकसभा निवडणुका झाल्या तेव्हा संपूर्ण प्रक्रियेवर एकूण 880 कोटी रुपये खर्च झाले होते, तर 2004 च्या निवडणुकीत हा खर्च वाढून 1200 कोटी रुपये झाला होता. यानंतर, 2019 च्या निवडणुकीच्या आकडेवारीनुसार यावर सुमारे 6500 कोटी रुपये खर्च झाले आहेत. याशिवाय कोट्यवधी रुपयांची रोकडही जप्त करण्यात आली आहे.
तिजोरीवर झालेल्या परिणामाबद्दल बोलायचे झाले तर 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीत सुमारे 3870 कोटी रुपये खर्च झाले होते. देशात झालेल्या पहिल्या निवडणुकीपेक्षा ही संख्या 370 पट अधिक आहे. यासोबतच दरवर्षी विधानसभा निवडणुकीत लाखो, करोडो रुपये पाण्यासारखे खर्च केले जातात. देशातील सर्वात मोठे राज्य उत्तर प्रदेशच्या विधानसभा निवडणुकीत सुमारे 4 हजार कोटी रुपये खर्च करण्यात आले.
लोकांना मतदानाबाबत जागरुक करण्यासाठी निवडणूक आयोगाकडून जाहिरातींवर कोट्यवधी रुपये खर्च केले जातात, याशिवाय निवडणूक कर्मचारी आणि इतर गोष्टींवरही कोट्यवधी रुपये खर्च केले जातात. अशा प्रकारे एक निवडणूक तब्बल शेकडो कोटी रुपये खर्च करायला लावते.Expenditure on elections in India
भारतात निवडणूक घेण्यासाठी किती खर्च येतो? संपूर्ण माहिती खालील प्रमाणे How much does it cost to conduct elections in India?
गेल्या काही दशकांवर नजर टाकली तर निवडणुकीचा खर्च दिवसेंदिवस वाढत आहे. सेंटर फॉर मीडिया स्टडीजच्या अहवालात म्हटले आहे की 1999 मध्ये लोकसभा निवडणुका झाल्या तेव्हा संपूर्ण प्रक्रियेवर एकूण 880 कोटी रुपये खर्च झाले होते, तर 2004 च्या निवडणुकीत हा खर्च वाढून 1200 कोटी रुपये झाला होता. यानंतर, 2019 च्या निवडणुकीच्या आकडेवारीनुसार यावर सुमारे 6500 कोटी रुपये खर्च झाले आहेत. याशिवाय कोट्यवधी रुपयांची रोकडही जप्त करण्यात आली आहे.
तिजोरीवर झालेल्या परिणामाबद्दल बोलायचे झाले तर 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीत सुमारे 3870 कोटी रुपये खर्च झाले होते. देशात झालेल्या पहिल्या निवडणुकीपेक्षा ही संख्या 370 पट अधिक आहे. यासोबतच दरवर्षी विधानसभा निवडणुकीत लाखो, करोडो रुपये पाण्यासारखे खर्च केले जातात. देशातील सर्वात मोठे राज्य उत्तर प्रदेशच्या विधानसभा निवडणुकीत सुमारे 4 हजार कोटी रुपये खर्च करण्यात आले.
लोकांना मतदानाबाबत जागरुक करण्यासाठी निवडणूक आयोगाकडून जाहिरातींवर कोट्यवधी रुपये खर्च केले जातात, याशिवाय निवडणूक कर्मचारी आणि इतर गोष्टींवरही कोट्यवधी रुपये खर्च केले जातात. अशा प्रकारे एक निवडणूक तब्बल शेकडो कोटी रुपये खर्च करायला लावते.Expenditure on elections in India